Ⓟ GASTON ROULLET (1847-1925)

Ⓟ GASTON ROULLET (1847-1925)

"Au bord de l'eau"

Huile sur panneau
Signée et localisée à Annam en bas à droite
21 x 27 cm

Né en 1847 à Ars-en-Ré, Gaston Roullet fut un peintre français qui se forma dans l’atelier du paysagiste Jules Noël (1815–1881). En 1884, il postula auprès du ministère de la Marine et fut nommé peintre du département de la Marine et des Colonies l’année suivante. De 1885 à 1886, Roullet devint ainsi le premier peintre officiel de la Marine à participer aux campagnes militaires au Tonkin et en Annam. Suivant la mission artistique qui lui avait été confiée par l’État, il réalisa de nombreux dessins, aquarelles et huiles sur toile une fois sur place, bien qu’il ne restât que quelques mois au Vietnam.

Une grande partie de ses œuvres fut vendue lors d’une exposition à Toulon en 1886, dont le catalogue s’accompagnait d’un livret intitulé "Un artiste au Tonkin et en Annam". Dans cet ouvrage, Roullet dressa l’inventaire de ses œuvres exposées et ajouta quelques-unes de ses notes de voyage. Si la plupart de ses tableaux étaient de petits formats, cela tenait aux conditions dans lesquelles il travaillait : au cœur des opérations militaires françaises, il devait peindre rapidement et éviter de s’encombrer de formats trop imposants.

Extrait de "Un artiste au Tonkin et en Annam", Gaston Roullet, 1886, p. 84–85

« Il est utile de signaler ici, pour les artistes qui peuvent avoir le désir d’aller risquer leur vie sous le climat terrible de l’Annam, qu’ils auront à lutter non seulement contre les maladies, mais contre les difficultés matérielles de métier. Ainsi tous mes cartons d’aquarelles, dessins/papiers, livres, ont été piqués. Il y a une humidité au-delà de toute idée.
Il m’a été impossible de faire une aquarelle pendant mon séjour à Hué, mes couleurs anglaises (godets Rowney) étaient arrivées à l’état de colle liquide avec moisissure ; je ne pouvais plus délayer mes tons. Du reste, tout mon papier Watman a été totalement perdu.
Pour les couleurs à l’huile, le désastre n’a pas été si grand, mais les bleus minéraux et outremer sont devenus durs à ne plus sortir du tube. Le cobalt seul s’est bien tenu. Toutes mes laques, sauf un gros tube de laque garance foncée, hors d’usage ; le jaune indien est venu tout grumeleux et le vert émeraude a durci.
Fort heureusement, les autres couleurs ont suffisamment résisté et cela m’a suffi pour peindre mes études à l’huile. »


GASTON ROULLET (1847-1925)
"Bên bờ nước"
Sơn dầu trên gỗ
Ký tên và ghi địa điểm Annam ở góc dưới bên phải
21 x 27 cm

Sinh năm 1847 tại Ars-en-Ré, Gaston Roullet là một họa sĩ người Pháp, được đào tạo trong xưởng vẽ của họa sĩ phong cảnh Jules Noël (1815–1881). Vào năm 1884, ông đã nộp đơn xin vào Bộ Hải quân và được bổ nhiệm làm họa sĩ cho Bộ Hải quân và Các thuộc địa vào năm sau. Từ năm 1885 đến 1886, Roullet trở thành họa sĩ chính thức đầu tiên của Hải quân tham gia vào các chiến dịch quân sự tại Tonkin và Annam. Theo nhiệm vụ nghệ thuật được giao bởi Nhà nước, ông đã thực hiện rất nhiều bản vẽ, tranh aquarelle và tranh sơn dầu khi ở tại Việt Nam, mặc dù ông chỉ ở lại đất nước này vài tháng.

Một phần lớn tác phẩm của ông đã được bán trong một triển lãm tại Toulon vào năm 1886, trong đó có một cuốn sổ tay mang tên "Un artiste au Tonkin et en Annam". Trong cuốn sách này, Roullet liệt kê các tác phẩm của mình và thêm vào đó một số ghi chép từ chuyến đi. Mặc dù phần lớn tranh của ông có kích thước nhỏ, nhưng điều này xuất phát từ các điều kiện làm việc: trong bối cảnh các chiến dịch quân sự của Pháp, ông phải vẽ nhanh chóng và tránh mang theo những khung tranh quá lớn.

Trích từ "Un artiste au Tonkin et en Annam", Gaston Roullet, 1886, trang 84–85:

« Điều quan trọng là phải nhắc nhở ở đây, dành cho các nghệ sĩ có thể muốn mạo hiểm mạng sống của họ dưới khí hậu khắc nghiệt của Annam, rằng họ sẽ phải đối mặt không chỉ với bệnh tật, mà còn với những khó khăn vật chất trong nghề. Tất cả các tập tranh aquarelle, bản vẽ, giấy tờ, sách của tôi đều bị mốc. Độ ẩm ở đây vượt xa mọi tưởng tượng.

Tôi không thể vẽ aquarelle trong suốt thời gian ở Huế, màu sắc Anh (hộp Rowney) của tôi đã chuyển sang dạng keo lỏng và mốc, tôi không thể pha được màu nữa. Mặt khác, tất cả giấy Watman của tôi đã bị hỏng hoàn toàn.

Về màu dầu, thiệt hại không lớn đến vậy, nhưng các màu xanh khoáng và xanh lam đã trở nên cứng và không thể lấy ra khỏi ống. Màu cobalt là màu duy nhất vẫn ổn. Tất cả các màu laque của tôi, ngoại trừ một ống laque đỏ đậm lớn, đã hỏng; màu vàng Ấn Độ đã bị vón cục và màu xanh lục ngọc đã cứng lại.

May mắn thay, các màu sắc khác vẫn đủ bền và tôi đã sử dụng chúng để vẽ các nghiên cứu sơn dầu của mình. »