Wat is Azteekse kunst?

Voorwerpen uit de Azteekse kunst zijn zeer zeldzaam. Veel werken, zoals scepters, Azteekse maskers, beelden en sieraden, met name gouden kettingen en jade of koperen ringen, werden vernietigd of geëxporteerd naar Europa tijdens de Spaanse verovering van Amerika vanaf de 16e eeuw.

Daarom trekt deze zeldzaamheid veel liefhebbers en verzamelaars op veilingen. Azteekse kunst is het resultaat van een duizend jaar oude culturele traditie uit Meso-Amerika, meer specifiek Centraal-Mexico. De Azteken, ook bekend als Mexicanen, creëerden kunstvoorwerpen gedurende 30 eeuwen beschaving.

Bij de veiling vind je voornamelijk votief, ceremoniële sculpturen of kleine stenen sieraden, soms van jade of onyx, maar ook keramische voorwerpen zoals rituele trommels of ceremoniële wierookvaten, die vaak nog een prachtige polychromie hebben.

De kunst van de Azteekse beschaving herkennen

Azteekse kunst is sterk beïnvloed door het wereldbeeld en de religie van een heel volk. Veel aspecten van de kunst zijn gekoppeld aan geloof en rituelen. De Azteken aanbaden een groot aantal godheden, die ze via hun kunstwerken eerden. De cultus van Quetzalcoatl, bijvoorbeeld, is vertegenwoordigd in veel verschillende soorten Azteekse kunst. Deze belangrijke godheid uit de mythologie van de Azteken en verschillende andere Meso-Amerikaanse culturen is een "schitterende gevederde slang" die aanwezig is in architectuur, beeldhouwkunst, schilderkunst en zelfs textielkunst.

De architectuur is indrukwekkend, zoals de Azteekse piramides en de hoofdtempel in Tenochtitlan, de Azteekse hoofdstad, gewijd aan de oorlogsgod Huitzilopochtli. Deze tempel is rijkelijk versierd met beelden, reliëfs en fresco's die een mythologische scène of een religieus ritueel uitbeelden.

Sculpturen, zoals ceremoniële altaren van vulkanisch steen met sporen van polychromie, werden ook gemaakt ter ere van deze god. Een beeldje van Huitzilopochtli wordt met name tentoongesteld in het Musée du quai Branly in Parijs. Dit is een ritueel object dat in verband wordt gebracht met oorlogsvoering en dateert uit de postklassieke periode, tussen 900 en 1525 na Christus.

Azteekse werken zijn vaak beschilderd en gepolychromeerd. Het ceremoniële wierookvat dat door ons huis is verkocht voor €4.500 en is versierd met priesters, krijgers en glyfen is een mooi voorbeeld. Deze Mixteekse polychrome terracotta uit het zuiden van Mexico dateert uit 1300-1450 na Christus.

Natuurlijke pigmenten werden gebruikt om muurfresco's en Azteekse codexen te maken. Deze accordeon gevouwen prentenboeken zijn belangrijke documenten die historische gebeurtenissen, genealogieën, rituelen en astronomische kennis weergeven. Deze codices zijn uiterst zeldzaam op veilingen en er zijn maar heel weinig exemplaren wereldwijd bekend. Naast hun artistieke waarde leert de inhoud ons over de levenswijze van de Azteken, waardoor ze van onschatbare waarde zijn.

Bekendste thema's

• Goden en mythologie

Azteekse kunst kent vele godheden. Quetzalcóatl, de beroemde gevederde slang, god van het leven en het licht, wordt bijvoorbeeld afgebeeld in talloze kunstvoorwerpen: zeer kleine keramieken beeldjes en Azteekse maskers van steen of terracotta waarop de haakneus, veren en spiraalogen van de slang te zien zijn. Azteekse codices zoals de Codex Borgia en Codex Borbonicus tonen scènes waarin Quetzalcóatl wordt geassocieerd met mythologische gebeurtenissen, religieuze ceremonies of kalenderrituelen.

• Mensenoffers

Macabre scènes zijn sterk vertegenwoordigd in de Azteekse kunst en benadrukken het belang ervan en hun verband met het handhaven van de kosmische orde. De 16e-eeuwse Codex Magliabechiano, die wordt bewaard in de Nationale Bibliotheek in Florence, Italië, toont een menselijk offer.

• Oorlogen en veroveringen

Azteekse kunst bevat ook scènes met gevechten en krijgers in harnassen. Het macuahuiltzwaard, dat werd gebruikt in de strijd tegen de Spanjaarden, wordt vaak afgebeeld in Meso-Amerikaanse beelden, zoals op een stèle van Uaxactun.

Hoe waardeer jij je Azteekse voorwerp?

Als je in het bezit bent van een Azteeks voorwerp en je wilt het laten taxeren, volg dan onze stap-voor-stap gids om de essentiële elementen voor de taxatie te ontdekken.

• Authenticiteit

Er bestaan zeer veel kopieën van Azteekse voorwerpen die vandaag de dag nog steeds aan de voet van tempels worden verkocht.

Jouw voorwerp moet oud zijn om van grote waarde te zijn. Let op de details van je werk: een antiek stuk heeft de eeuwen overleefd, het heeft slijtage en ongelukjes doorstaan, het kan een patina hebben. Een modern stuk, gemaakt om te imiteren, zal een te perfecte polychromie hebben, een te ruwe snit of een te uniforme patina.

• Zeldzaamheid

Azteekse voorwerpen die bij archeologische opgravingen zijn gevonden, zijn zeldzaam, vooral de zeer zeldzame jaden dodenmaskers. Er zijn uitzonderlijke exemplaren tentoongesteld in de Pinacothèque de Paris.

Terracotta beeldjes zijn talrijker. Een terracotta beeldje van Xipe Totec, gemaakt tussen 1350 en 1500, wordt bijvoorbeeld geschat op €20.000 tot €30.000 op een veiling. Een ander stenen beeldje, dat een godin voorstelt die bekend staat als Chalchiuhtlicue, bracht meer dan €1 miljoen op bij de verkoop.

De ambachtslieden en kunstenaars zijn zeer getalenteerd op verschillende artistieke gebieden zoals mozaïek en verenwerk. Vooral veren plastrons zijn zeldzaam, net als de hoofdtooi die Azteekse priesters droegen en die in het Weense museum wordt tentoongesteld.

• De herkomst

Veel Azteekse stukken, vooral die welke op de grootste archeologische vindplaatsen zijn gevonden, worden illegaal geëxporteerd. Het is tegenwoordig belangrijk om hun geschiedenis te kunnen achterhalen. Als het object toebehoorde aan een prestigieuze archeoloog of verzamelaar, is de waarde hoog en is het waarschijnlijk mogelijk om de herkomst te achterhalen. Tot de collectie van Madame Aurance die in 2019 door Millon werd geveild, behoren bijvoorbeeld:

- de Azteekse vruchtbaarheidsgodin die eerder op de Biënnale van Parijs werd bewonderd, werd verkocht voor 97.000 euro;

- de Azteekse watergodin Chalchiuhtlicue die in verschillende musea werd tentoongesteld, werd verkocht voor 377.000 euro.

• Het type voorwerp en de materialen

Logischerwijs kan het verschil in waarde tussen een eenvoudig votiefvoorwerp en een koninklijk stuk aanzienlijk zijn. Votiebijlen of zelfs kleine rituele voorwerpen uit de Temple Mayor hebben waarschijnlijk minder waarde op een veiling dan gouden voorwerpen met de beeltenis van Azteekse stamhoofden of die hun goden voorstellen, zoals het gouden beeldje van heerser Tizoc dat Cortes meebracht naar Karel V.

De zeldzame stenen beeldjes worden vaak hoger gewaardeerd dan de kleinere terracotta votiefvoorwerpen die in grotere aantallen tot ons zijn gekomen.

Als een voorwerp is gemaakt van een kostbaar materiaal, is het des te meer waard. Een Azteekse spiegel van obsidiaan die door de astroloog van koningin Elizabeth I werd gebruikt om de toekomst te voorspellen, wordt bijvoorbeeld tentoongesteld in het British Museum in Londen. Dit uitzonderlijke objet d'art is onbetaalbaar.

• Status van bewaring

Veel objets d'art worden in de loop der eeuwen kwetsbaar. Kleine werken en sieraden zijn het best bewaard gebleven van de Azteekse kunst. Van de 4000 stukken die in 2006 werden ontdekt op een offerplaats voor de godin Tlaltecuhtli in het centrum van Mexico-Stad, zijn maskers, houten scepters en beeldjes volgens archeologen in perfecte staat.

Azteekse kunstwerken geveild bij MILLON

• Een ceremoniële trommel uit de precolumbiaanse kunst, met een rijke versiering van ideogrammen en motieven, geschat op €10.000-15.000, verkocht voor €9.000 in april 2023;

• Een doodshoofdvormige hanger uit een voormalige collectie van Yvon Collet en Galerie Mermoz, geschat op €2.500 tot €3.500, verkocht voor €2.200 in april 2023;

• Een cultusbijl, gebeeldhouwd met een gebeeldhouwd hardstenen mensenhoofd, verkocht voor €11.500. Deze pre-Azteekse bijl dateert van 200-900 na Christus.

• Een doodshoofdhanger uit een voormalige collectie van Yvon Collet en Galerie Mermoz, geschat op €2.500-3.500, verkocht voor €2.200 in april 2023;

• Een uitzonderlijk levensgroot beeld dat de godin Cihuateotl "Hemelse prinses" voorstelt, geschat tussen €100.000 en €150.000, verkocht voor €135.000 in juni 2022.

Taxeer en verkoop je Azteekse kunstobject!

Ons veilinghuis heeft diverse Azteekse kunstobjecten of verzamelingen geveild. Onze experts stellen hun ervaring in dienst van uw objecten en bieden u een gratis en vertrouwelijke schatting.

Als de waarde van uw object door onze schatting is vastgesteld, kunnen wij, als u dat wilt, uw Azteekse kunstobject ter veiling aanbieden. Onze expert neemt dan contact op met zijn bestand van potentiële kopers en biedt publiciteit rond de verkoop om liefhebbers en verzamelaars van Azteekse kunst te bereiken.

Optimaliseer veilingen met onze specialistische expertise in het taxeren van Azteekse kunstobjecten. Onze gekwalificeerde professionals bieden u een gratis, nauwkeurige en gedetailleerde taxatie van uw objecten, online of direct in onze kantoren. Liefhebbers en verzamelaars vertrouwen Millon al sinds 1928.