L’artiste Tạ Tỵ, de son vrai nom Tạ Văn Tỵ, était un peintre, poète et écrivain vietnamien reconnu. Né le 3 mai 1921 à Hanoi, il s’est fait connaître dès ses années d’études. Diplômé de l’École des Beaux-Arts de l’Indochine en 1943, il s’est illustré avec son œuvre «L’Été» au Salon Unique. Pendant la guerre d’Indochine, il a participé à la résistance et a été le premier professeur de beaux-arts dans la zone 3.
Après 1950, Tạ Tỵ est revenu à Hanoi et a poursuivi son activité artistique en explorant divers domaines, notamment la peinture, la poésie et l’écriture de scénarios. Après 1954, il a émigré dans le Sud du Vietnam, a servi dans l’armée de la République du Vietnam et a exposé ses œuvres à Saïgon. Après 1975, il a émigré aux États-Unis, où il a continué à créer avant de retourner brièvement au Vietnam en 2003. Tạ Tỵ est décédé le 24 août 2004 à Ho Chi Minh-Ville, à l’âge de 83 ans.
Bien qu’il ne soit pas le premier peintre vietnamien à expérimenter le style cubiste, il en a été l’un des rares à en afficher aussi clairement les caractéristiques. Selon lui, «la peinture doit aller au-delà de la réalité et lui donner une âme.» Sa période cubiste, qui s’étend de la fin des années 1940 aux années 1950, a marqué un tournant décisif dans sa carrière. Son exposition personnelle à Hanoi en 1951 a suscité un grand intérêt.
Toutefois, Tạ Tỵ n’était pas simplement influencé par des courants étrangers. Il a rapidement dépassé l’inspiration cubiste pour développer un style qui lui est propre, alliant recherche personnelle et créativité. Cette évolution n’était pas le fruit d’un manque de maîtrise, mais bien d’une intention réfléchie visant à affirmer son identité artistique. Ses œuvres témoignent de cette quête d’authenticité, reflétant non seulement son propre parcours mais aussi l’art vietnamien dans un cadre globalisé.
L'œuvre "Dạ Khúc" représente deux figures féminines nues – l'une allongée sur un lit, l'autre assise sur une chaise. Les lignes stylisées, les formes ondulantes et anguleuses confèrent à la composition une abstraction qui conserve néanmoins la sensualité des corps. Les figures semblent légèrement déformées selon le style cubiste, créant une impression de mouvement et une interaction entre l'espace et le temps.La palette de couleurs est audacieuse, mêlant des teintes chaudes comme le rouge, le jaune et le vert à des tons neutres comme le noir et le gris. Les contrastes entre lumière et obscurité sont marqués, mettant en valeur les formes et apportant de la profondeur à la composition. Les couleurs, bien que vibrantes, ne sont pas chaotiques ; elles s’harmonisent dans une symphonie visuelle envoûtante, évoquant les échos d’une mélodie nocturne, fidèle au titre "Dạ Khúc" – une nocturne empreinte
d’émotions.L’œuvre porte l’empreinte forte du cubisme, où les formes sont déconstruites tout en préservant l’essence des personnages. Bien que les figures féminines ne soient pas représentées de manière réaliste, les aplats de couleurs, les contours épais et les lignes ciselées traduis en...
Họa sĩ Tạ Tỵ tên thật là Tạ Văn Tỵ, là một họa sĩ, nhà thơ và nhà văn Việt Nam. Ông sinh ngày 03 tháng 05 năm 1921 tại Hà Nội. Tạ Tỵ bắt đầu nổi tiếng từ khi còn là sinh viên. Sau khi tốt nghiệp Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương năm 1943, ông tiếp tục thành công với tác phẩm «Mùa Hè» tại Salon Unique. Trong chiến tranh Việt – Pháp, ông tham gia kháng chiến và là thầy dạy mỹ thuật đầu tiên trong Liên khu 3.
Sau 1950, Tạ Tỵ trở lại Hà Nội và bắt đầu sáng tác trên nhiều lĩnh vực như tranh, thơ, kịch bản. Ông vào Nam sau 1954. Sau 1975, ông sang Mỹ, tiếp tục sáng tác và trở về Việt Nam vào năm 2003. Tạ Tỵ qua đời vào ngày 24 tháng 8 năm 2004 tại TP.HCM, thọ 83 tuổi.
Tạ Tỵ không phải là họa sĩ Việt Nam đầu tiên thử nghiệm phong cách Lập thể, nhưng ông là người đầu tiên thể hiện đặc tính rõ rệt của phong cách này. Với ông “Hội họa phải vượt lên sự thật một chút và đặt cho nó một linh hồn”. Thời kỳ Lập thể của Tạ Tỵ kéo dài từ cuối thập niên 1940 đến 1950, trong đó triển lãm cá nhân của ông tại Hà Nội năm 1951 đã gây tiếng vang lớn.
Tuy nhiên, điều đáng chú ý là Tạ Tỵ không chỉ đơn thuần là một người tiếp thu ảnh hưởng từ thế giới bên ngoài. Ông đã nhanh chóng chuyển từ ảnh hưởng đồng vị sang ảnh hưởng đồng thời, thể hiện sự tìm tòi và sáng tạo cá nhân.Độ chênh giữa cái ảnh hưởng và cái bị ảnh hưởng ở Tạ Tỵkhông phải do sự non tay mà là m ột sự cố ý, nhằm thể hiệnbản sắc và tâm hồn nghệ thuật của chính mình. Tranh của Tạ Tỵ mang đầy dấu ấn sáng tạo, phản ánh không chỉ sựphát triển của cá nhân ông mà còn của mỹ thuật Việt Namtrong bối cảnh t oàn cầu.
Tác phẩm "Dạ Khúc" khắc họa hai thiếu nữ – một người nằm trên giường, người còn lại ngồi tựa trên ghế. Những đường nét cách điệu mạnh mẽ, hình thể uốn lượn và góc cạnh mang đến sự trừu tượng nhưng vẫn giữ được nét gợi cảm của cơ thể con người. Các nhân vật dường như bị biến dạng nhẹ theo phong cách lập thể, tạo cảm giác chuyển động và sự giao thoa giữa không gian, thời gian.
Bảng màu của bức tranh là sự kết hợp táo bạo giữa những gam màu nóng như đỏ, vàng, xanh lá và các tông trung tính như đen, xám. Các khoảng sáng – tối được phân mảng rõ ràng, tôn lên hình thể và tạo chiều sâu cho bố cục. Màu sắc rực rỡ nhưng không hỗn loạn, mà hòa quyện trong một bản hòa tấu thị giác đầy mê hoặc, tựa như những thanh âm vang vọng trong màn đêm, đúng như tên gọi "Dạ Khúc" – một bản nhạc đêm đầy cảm xúc.Tác phẩm mang dấu ấn đậm nét của phong cách lập thể, nơi hình khối bị phá vỡ nhưng vẫn giữ được tinh thần của nhân vật. Hai người phụ nữ trong tranh, tuy không có đường nét tả thực, nhưng qua cách thể hiện bằng mảng màu, đường viền dày và những nét chạm khắc mạnh mẽ, vẫn gợi lên vẻ đẹp nữ tính, sự huyền bí và chút u hoài phảng phất.
"Dạ Khúc" là sự giao thoa giữa hình học và cảm xúc, giữa sự sắp đặt của đường nét và sự phóng khoáng của màu sắc. Đây không chỉ là một bức tranh mà còn là một khúc nhạc thị giác, vang vọng những giai điệu của đêm, của suy tư và những cảm xúc sâu lắng.